Abstrakt wystąpienia Rafała Milewskiego
“Nieświadoma praca pary, nieświadoma praca terapeuty. Przekształcenia fantazji o parze w procesie terapii”.
Psychoanaliza zna wiele dróg do nieświadomości – podczas konferencji kierujemy wzrok na terapeutę/kę i jej/jego nieświadome procesy w kontakcie z parą. Myślimy o przeciwprzeniesieniu jako o emocjonalnej odpowiedzi na treści psychiczne, które para umieszcza w nas. Myślimy oreverie jako o wyobrażeniowej drodze poznania nieświadomego pary.
W swoim wystąpieniu autor stawia tezę, że tym co podlega nieświadomym przekształceniom podczas terapii, jest centralna wspólna fantazja pary o niej samej (Morgan, 2019). Przekształcenia te znajdują odbicie w myślach, snach, fantazjach terapeuty. Komunikowanie „przetrawionej” fantazji w skojarzeniach i interpretacjach uruchamia pracę nieświadomości pary pomagając w dalszych przemianach ich wyobrażenia o sobie i zwrotnie oddziałując na nieświadomość terapeuty.
Inspiracją do takiej pracy z parą jest wydana w 2009 roku książka Christophera Bollasa (Bollas 2009/2021) „Niekończące się pytanie”, gdzie autor opisuje proces terapeutyczny zachodzący częściowo poza wiedzą i świadomą kontrolą . Dzięki swobodnym skojarzeniom, podążaniu za nimi i swobodnie błądzącej uwadze, analityk i pacjent zanurzają się w proces nieświadomego myślenia. Pacjent stawia sobie w nim pytania, dotyczące znaczenia jego problemów, analityk podążając za skojarzeniami odkrywa, że układają się one w logiczne sekwencje – tworzą linie tematyczne nieświadomego myślenia, prowadzące do odpowiedzi, te zaś do kolejnych pytań.
W swoim wystąpieniu autor bada możliwości wykorzystania sposobu pracy Bollasa w terapii pary. Pokazuje jak na pewnym etapie pracy para sama uruchamia proces swobodnego kojarzenia, jak partnerzy nawzajem naprowadzają się na kluczowe nieświadome tematy swojej relacji i zapraszają terapeutę do współudziału w tym procesie.
Autor proponuje trzyetapowy model procesu terapii, w którym terapeuta częściowo nieświadomie towarzyszy przekształceniom zmierzającym do ustanowienia stanu umysłu pary. Analizuje lęki i przeszkody na drodze psychoanalitycznego procesu pary oraz ilustruje swoje tezy krótkimi winietami klinicznymi.
